Müasir dövrün rəqəmsal və sürətli biznes mühiti şirkətləri daha ağıllı qərarlar qəbul etməyə, rəqəmlərlə danışmağa və bazar dəyişikliklərinə çevik uyğunlaşmağa məcbur edir. Bu baxımdan, biznes analitikləri şirkətlərin strateji inkişafında və effektiv qərarların qəbul edilməsində əvəzolunmaz rol oynayır. Rəqəmsallaşan dünyada verilənlərin həcmi getdikcə artır və bu məlumatların təhlil olunaraq düzgün istiqamətdə istifadə edilməsi müəssisələr üçün əsas uğur faktoruna çevrilib. Bu ehtiyacı qarşılamaq üçün isə biznes analitikləri müxtəlif sahələrdə fəaliyyət göstərir. Onlar həm maliyyə, həm marketinq, həm də layihə idarəçiliyi sahəsində rəhbərlərə dəstək verir. İstər startaplar, istərsə də iri korporasiyalar üçün biznes analitikin rolu kritik əhəmiyyət daşıyır. Onlar məlumatları emal edir, tendensiyaları aşkar edir və şirkətlərin gələcək strategiyasını planlaşdırmağa kömək edir. Texnologiyanın inkişafı ilə bu peşəyə olan tələbat da artmaqdadır. Bu yazıda biznes analitik peşəsinin mahiyyəti, öhdəlikləri, tələb olunan bacarıqlar və maaş səviyyələri haqqında ətraflı danışacağıq. Əgər siz də bu sahəyə maraq göstərirsinizsə, aşağıdakı məlumatlar sizin üçün faydalı olacaq.
Biznes analitik kimdir?
Biznes analitik — məlumatların toplanması, təhlili və interpretasiyası vasitəsilə təşkilatın qərar qəbuletmə proseslərini yaxşılaşdırmağa çalışan mütəxəssisdir. O, həm texniki biliklərə, həm də biznes anlayışına malik olmalıdır. Əsas vəzifəsi müəssisənin ehtiyaclarını müəyyənləşdir...
Müasir dövrün rəqəmsal və sürətli biznes mühiti şirkətləri daha ağıllı qərarlar qəbul etməyə, rəqəmlərlə danışmağa və bazar dəyişikliklərinə çevik uyğunlaşmağa məcbur edir. Bu baxımdan, biznes analitikləri şirkətlərin strateji inkişafında və effektiv qərarların qəbul edilməsində əvəzolunmaz rol oynayır. Rəqəmsallaşan dünyada verilənlərin həcmi getdikcə artır və bu məlumatların təhlil olunaraq düzgün istiqamətdə istifadə edilməsi müəssisələr üçün əsas uğur faktoruna çevrilib. Bu ehtiyacı qarşılamaq üçün isə biznes analitikləri müxtəlif sahələrdə fəaliyyət göstərir. Onlar həm maliyyə, həm marketinq, həm də layihə idarəçiliyi sahəsində rəhbərlərə dəstək verir. İstər startaplar, istərsə də iri korporasiyalar üçün biznes analitikin rolu kritik əhəmiyyət daşıyır. Onlar məlumatları emal edir, tendensiyaları aşkar edir və şirkətlərin gələcək strategiyasını planlaşdırmağa kömək edir. Texnologiyanın inkişafı ilə bu peşəyə olan tələbat da artmaqdadır. Bu yazıda biznes analitik peşəsinin mahiyyəti, öhdəlikləri, tələb olunan bacarıqlar və maaş səviyyələri haqqında ətraflı danışacağıq. Əgər siz də bu sahəyə maraq göstərirsinizsə, aşağıdakı məlumatlar sizin üçün faydalı olacaq.
Biznes analitik kimdir?
Biznes analitik — məlumatların toplanması, təhlili və interpretasiyası vasitəsilə təşkilatın qərar qəbuletmə proseslərini yaxşılaşdırmağa çalışan mütəxəssisdir. O, həm texniki biliklərə, həm də biznes anlayışına malik olmalıdır. Əsas vəzifəsi müəssisənin ehtiyaclarını müəyyənləşdirmək və bu ehtiyaclara cavab verəcək həll yollarını təklif etməkdir. Biznes analitikləri layihə menecerləri, proqramçılar və rəhbərliklə sıx əməkdaşlıq edirlər. Onlar prosesləri optimallaşdırır, ehtiyacları sənədləşdirir və yeni sistemlərin yaradılmasında iştirak edirlər. Bu peşə sahibinin həm analitik düşüncə tərzi, həm də ünsiyyət bacarığı güclü olmalıdır. Çünki o, həm texniki komandalarla, həm də biznes sahibləri ilə ortaq dil tapmalıdır. Onlar məlumatların dərin təhlilini apararaq müəssisənin mövcud vəziyyətini və gələcək risklərini təyin edirlər. Eyni zamanda, trendləri izləyərək şirkət üçün ən sərfəli strategiyaları tövsiyə edirlər. Beləliklə, biznes analitik müəssisənin uğurlu fəaliyyətində körpü rolunu oynayır.
Biznes analitik nə iş görür?
Biznes analitikləri müxtəlif məlumat mənbələrindən məlumat toplayır, onları strukturlaşdırır və analiz edir. Onlar şirkətin daxili proseslərini öyrənir və inkişaf üçün boşluqları müəyyənləşdirir. Layihələrin ilkin mərhələsində maraqlı tərəflərlə görüşlər keçirərək tələbləri toplayır və sənədləşdirirlər. Daha sonra bu tələblər texniki komandaya ötürülür və uyğun sistemlər və ya proseslər hazırlanır. Biznes analitikləri, həmçinin test mərhələlərində iştirak edərək sistemlərin düzgün işlədiyindən əmin olurlar. Onlar əsas göstəriciləri (KPI) təhlil edərək təşkilatın performansını qiymətləndirir. Rəhbərliyə hesabatlar təqdim edir və strateji qərarların verilməsində mühüm rol oynayırlar. Əlavə olaraq, biznes analitikləri texnoloji trendləri izləyərək şirkət üçün innovativ həllər təklif edir. Bir çox hallarda, onlar həmçinin layihələrin idarə edilməsində də iştirak edirlər. Bütün bu işlər nəticəsində şirkət daha məhsuldar və gəlirli fəaliyyət göstərmiş olur.
Biznes analitik üçün iş elanlarında hansı vəzifələr göstərilir?
İş elanlarında biznes analitik vəzifəsi üçün təqdim olunan əsas öhdəliklər çox vaxt eynidir, lakin şirkətdən şirkətə müəyyən fərqliliklər də ola bilər. Ən çox rast gəlinən vəzifələrdən biri biznes tələblərin toplanması və sənədləşdirilməsidir. Bununla yanaşı, mövcud proseslərin analizi və optimallaşdırılması da vacib tapşırıqlar sırasındadır. Bir çox elanlarda SQL, Excel, Power BI və ya digər analitik alətlərin istifadəsi tələb olunur. Tələblərə uyğun olaraq layihə menecerləri və texniki komandalarla əməkdaşlıq etmək də əsas vəzifələr sırasına daxildir. Eyni zamanda, istifadəçi tələblərini funksional tələblərə çevirmək və sistemin düzgün işlədiyini yoxlamaq da onlara həvalə edilir. İş elanlarında tez-tez qeyd olunan bir məsələ də dəyişikliklərin idarə olunması və maraqlı tərəflərlə effektiv ünsiyyətdir. Bəzi şirkətlər analitik hesabatların hazırlanmasını və rəhbərliyə təqdim olunmasını da bu vəzifəyə daxil edir. Nadir hallarda isə məhsul menecmenti və rəqəmsal transformasiya layihələrində iştirak etmək tələbi də qoyulur. Bu vəzifələr biznes analitikin işinin nə qədər müxtəlif və kompleks olduğunu göstərir.
Biznes analitik vakansiyalarında hansı bacarıqlar tələb olunur?
Biznes analitik vəzifəsinə uyğun gəlmək üçün həm texniki, həm də qeyri-texniki bacarıqlara malik olmaq lazımdır. Ən vacib bacarıqlardan biri analitik düşüncə tərzi və problem həll etmə qabiliyyətidir. Namizədlərdən tez-tez SQL bilikləri, Excel-də qabaqcıl səviyyədə işləmək, Power BI, Tableau kimi vizuallaşdırma alətlərindən istifadə etmək bacarığı tələb olunur. Eyni zamanda, ünsiyyət bacarığı və komanda ilə işləmək bacarığı da mühüm yer tutur. Bir çox vakansiyalarda təhlil sənədləri hazırlamaq, use-case-lər və ya proses xəritələri yaratmaq bacarığı da qeyd olunur. Proses optimallaşdırma və layihə idarəetməsi bilikləri də əlavə üstünlük hesab olunur. Agile və ya Scrum metodologiyaları ilə işləmə təcrübəsi olan namizədlər daha çox üstünlük qazanır. Digər tərəfdən, əlavə proqramlaşdırma bilikləri (Python, R) də bəzi vakansiyalarda əlavə tələblər arasında yer alır. Həmçinin, detallara diqqət, kritik düşüncə və vaxtın düzgün idarə olunması bacarıqları da qiymətləndirilir.
Biznes analitikin maaşı nə qədərdir?
Biznes analitikin maaşı bir sıra faktorlardan asılı olaraq dəyişə bilər: təcrübə səviyyəsi, işlədiyi şirkət, ölkə və şəhər, ixtisaslaşma sahəsi və əlavə biliklər bu faktorlara daxildir. Azərbaycanda yeni başlayan biznes analitiklərin maaşı aylıq ortalama 1000-1500 AZN civarında ola bilər. Təcrübəli analitiklər isə 2500-4000 AZN və daha yüksək əmək haqqı ala bilərlər. Əgər beynəlxalq şirkətdə və ya xarici layihələrdə çalışırlarsa, bu rəqəm daha da yüksələ bilər. Frilanser və ya konsaltinq xidməti göstərən analitiklər isə saatlıq və ya layihə əsaslı daha yüksək qazanc əldə edə bilirlər. Maaş səviyyəsi, həmçinin analitikin nə dərəcədə ixtisaslaşmış olmasından və istifadə etdiyi texnologiyalardan da asılıdır. Məsələn, data analitika və ya maşın öyrənməsi ilə işləyən biznes analitikləri daha yüksək maaş təklifləri alırlar. Ümumilikdə, bu peşə həm maliyyə baxımından, həm də peşəkar inkişaf nöqteyi-nəzərdən çox cəlbedici hesab olunur.