Bazar münasibətləri şəraitində fəaliyyət göstərən istənilən müəssisənin öz auditoriyasına yönəlməsi arzu edilən fəaliyyətinin təmin edilməsi həmin auditoriyadan zəruri informasiyaların alınmasını tələb edir.
Məlum olduğu kimi, marketinq həm də istehlakçı və ya müştəri üçün dəyərin yaradılması prosesi kimi izah olunur və bu, marketinqin başlıca vəzifəsidir. Müştərinin əldə etdiyi dəyər isə onun məhsulun istifadəsindən aldığı fayda ilə həmin məhsulun əldə edilməsinə və istismarına çəkdiyi xərclər arasındakı fərq kimi təyin edilir. Bunları nəzərə alan müştəri aşağıdakı hallarda mübadilə prosesinin iştirakçısına çevrilir: 1. Mübadilədən alınan fayda çəkilən xərclərdən çoxdur. 2. Konkret əmtəə və yaxud xidmət alternativ variantlarla müqayisədə müştəriyə daha çox fayda verir.
Müştəri üçün dəyər yaratmaq istəyən hər bir marketinq üzrə menecer öz səylərini marketinq kompleksinin elementlərinin və yaxud dörd “P”-nin əlaqələndirilməsinə yönəltməlidir. Bu zaman marketinq üzrə menecerin başlıca vəzifəsi marketinq kompleksinin bütün elementlərinin bir-biri ilə yaxşı tamamlanmasını özündə ehtiva edən marketinq strategiyasını işləyib hazırlamaqdan ibarət olmalıdır. Ayrı-ayrı istehlakçıların davranışının necə olacağının əvvəldən söylənilməsi, demək olar ki, mümkün deyil. Bütün bunlar onu göstərir ki, müştəri üçün dəyər yaratmaq istəyən müəssisə tərəfindən marketinq tədqiqatlarının aparılması qaçılmazdır və marketinq fəaliyyətində meydana çıxan problemlər bu tədqiqatlar vasitəsi ilə həll edilə bilər.
Belə qənaətə gələ bilərik ki, marketinq tədqiqatları marketinq fəaliyyətində meydana çıxan problemlərin həlli məqsədi ilə tələb olunan informasiyaların toplanması, ümumiləşdirilməsi, əks etdirilməsi, təhlil olunması və tövsiyələrin çıxarılması prosesidir.
Müəssisənin mütəxəssisi marketinqin idarə edilməsi prosesində bir çox hallarda marketinqmiksin bütün elementlərinin eyni zamanda təshih edilməsi vəziyyəti ilə qarşılaşır. Marketinq kompleksinin elementləri üzrə aparılan bu təshihlərin nəticələrinin əvvəldən görülməsi heç cür mümkün olmur, çünki, marketinq fəaliyyəti üzrə vəzifələr nəzarət olunmayan mühitdə yerinə yetirilir. Ona görə də həm firmanın rəhbəri, həm də onun marketinq üzrə mütəxəssisləri informasiyalara kəskin ehtiyac duyurlar. Bu informasiyaların əldə edilməsinin ənənəvi üsulu və yaxud yolu marketinq tədqiqatlarıdır. Bu tədqiqatlar vasitəsi ilə müəssisənin xarici marketinq mühitində baş verən dəyişiklikləri izləmək və onun potensial imkanlarını bazarın tələblərinə uyğunlaşdırmaq olur. Bu baxımdan, “marketinq tədqiqatlarını firmanı xarici mühitlə bağlayan kommunikasiya kanalı adlandırmaq olar.
Tədqiqatlar nəticəsində əldə olunan informasiyaları təşkilatlar ən azı dörd sahədə istifadə edir:
- Marketinq problemlərinin və imkanlarının aşkarlanması da daxil olmaqla, mümkün marketinq tədbirlərinin işlənib hazırlanması;
- Marketinq tədbirlərinin qiymətləndirilməsi;
- Qarşıya qoyulan məqsədlərlə müqayisədə marketinq tədbirlərinin reallaşdırılmasının səmərəliliyinin qiymətləndirilməsi;
- Marketinq hadisə və proseslərinə dair ümumi təsəvvürlərin təkmilləşdirilməsi.
Müəllif: Rəsmiyyə Səfiyeva
Təcrübənizi və biliyinizi bölüşmək, məqalənizi göndərmək, daha çox insana fayda vermək istəyirsinizsə, [email protected] elektron ünvanına yazın.
