Müasir dövrdə logistika və nəqliyyat sektorunun əhəmiyyəti durmadan artır. Malların bir nöqtədən digərinə təhlükəsiz və vaxtında çatdırılması həm istehsalçılar, həm də müştərilər üçün vacib şərtlərdən biridir. Bu prosesin düzgün şəkildə təşkil olunması üçün bir sıra peşələr mühüm rol oynayır. Onlardan biri də ekspeditordur. Hər kəs bu peşənin adını eşitmiş ola bilər, lakin əksəriyyət onun konkret olaraq nə iş gördüyünü tam bilmir. Ekspeditorlar bir çox hallarda logistik əməliyyatların əsas bağlantı nöqtəsi rolunu oynayırlar. Onların işi həm nəqliyyat vasitələrinin koordinasiyası, həm sənədləşmə, həm də müştəri ilə ünsiyyəti əhatə edir. Bu yazımızda ekspeditor peşəsi haqqında ətraflı məlumat verəcəyik. Həm peşənin mahiyyətini, həm də bu sahədə işləmək istəyənlərin bilməli olduğu əsas nüansları diqqətinizə çatdıracağıq. Əgər ekspeditor olmaq istəyirsinizsə və bu sahəyə marağınız varsa, bu bloq sizin üçün faydalı olacaq.
Ekspeditor kimdir?
Ekspeditor — yük daşımaları və logistik əməliyyatların təşkilində mühüm rol oynayan mütəxəssisdir. O, malların bir nöqtədən digərinə daşınmasını planlayır, təşkil edir və nəzarət altında saxlayır. Ekspeditor həm yüklərin vaxtında çatdırılmasını, həm də sənədləşmələrin düzgünlüyünü təmin etməlidir. Bu peşənin nümayəndələri müxtəlif nəqliyyat vasitələri ilə – avtomobil, dəmir yolu, dəniz və hava nəqliyyatı ilə işləyə bilirlər. Onlar tez-tez müştərilər, sürücülər, anbar işçiləri və gömrük orqanları ilə əlaqə saxlayırlar. Əsas mə...
Müasir dövrdə logistika və nəqliyyat sektorunun əhəmiyyəti durmadan artır. Malların bir nöqtədən digərinə təhlükəsiz və vaxtında çatdırılması həm istehsalçılar, həm də müştərilər üçün vacib şərtlərdən biridir. Bu prosesin düzgün şəkildə təşkil olunması üçün bir sıra peşələr mühüm rol oynayır. Onlardan biri də ekspeditordur. Hər kəs bu peşənin adını eşitmiş ola bilər, lakin əksəriyyət onun konkret olaraq nə iş gördüyünü tam bilmir. Ekspeditorlar bir çox hallarda logistik əməliyyatların əsas bağlantı nöqtəsi rolunu oynayırlar. Onların işi həm nəqliyyat vasitələrinin koordinasiyası, həm sənədləşmə, həm də müştəri ilə ünsiyyəti əhatə edir. Bu yazımızda ekspeditor peşəsi haqqında ətraflı məlumat verəcəyik. Həm peşənin mahiyyətini, həm də bu sahədə işləmək istəyənlərin bilməli olduğu əsas nüansları diqqətinizə çatdıracağıq. Əgər ekspeditor olmaq istəyirsinizsə və bu sahəyə marağınız varsa, bu bloq sizin üçün faydalı olacaq.
Ekspeditor kimdir?
Ekspeditor — yük daşımaları və logistik əməliyyatların təşkilində mühüm rol oynayan mütəxəssisdir. O, malların bir nöqtədən digərinə daşınmasını planlayır, təşkil edir və nəzarət altında saxlayır. Ekspeditor həm yüklərin vaxtında çatdırılmasını, həm də sənədləşmələrin düzgünlüyünü təmin etməlidir. Bu peşənin nümayəndələri müxtəlif nəqliyyat vasitələri ilə – avtomobil, dəmir yolu, dəniz və hava nəqliyyatı ilə işləyə bilirlər. Onlar tez-tez müştərilər, sürücülər, anbar işçiləri və gömrük orqanları ilə əlaqə saxlayırlar. Əsas məqsəd isə yükün vaxtında və təhlükəsiz şəkildə ünvana çatdırılmasıdır. Ekspeditorlar, həmçinin marşrutların seçilməsi, xərclərin optimallaşdırılması və risklərin minimuma endirilməsi ilə məşğul olurlar. Bu peşə həm texniki bilik, həm də kommunikasiya bacarıqları tələb edir. Ekspeditor, əslində, logistik zəncirin əsas əlaqələndirici fiqurlarından biridir.
Ekspeditor nə iş görür?
Ekspeditorun əsas vəzifəsi yükün daşınma prosesini tam şəkildə planlamaq və icra etməkdir. Bu işə daşıma marşrutunun seçilməsi, nəqliyyat vasitələrinin təyini və yükləmə-boşaltma proseslərinin təşkil edilməsi daxildir. Ekspeditor müştərinin tələbinə uyğun olaraq daşımaya dair ən optimal variantları təklif edir. Sənədlərin hazırlanması, gömrük prosedurlarının yerinə yetirilməsi və sığorta məsələlərinin həlli də onun öhdəlikləri sırasındadır. Əlavə olaraq, yükün harada olduğu ilə bağlı məlumatları daim yeniləyərək müştərilərə təqdim edir. Ekspeditorlar sürücülərlə koordinasiyada olaraq nəqliyyat vasitələrinin düzgün istifadə olunmasına nəzarət edirlər. Çox vaxt onlar xarici partnyorlarla da əlaqədə olur, buna görə də xarici dilləri bilmək üstünlük sayılır. Bəzi hallarda, ekspeditorlar problemli vəziyyətləri (gecikmə, qəzalar və s.) operativ şəkildə həll etməlidirlər. Yəni, bu iş həm təşkilati, həm də operativ düşüncə tələb edir. Ekspeditor qısaca desək, yükün mənşə nöqtəsindən təyinat nöqtəsinə qədərki bütün mərhələlərə nəzarət edən şəxsdir.
Ekspeditor üçün iş elanlarında hansı vəzifələr göstərilir?
İş elanlarında ekspeditor vəzifəsinə müraciət edənlər üçün bir sıra konkret tələblər və vəzifələr qeyd olunur. Ən əsas vəzifələrdən biri daşınma prosesini planlamaq və icra etməkdir. Bununla yanaşı, yükün götürülməsi və təhvil verilməsi ilə bağlı sənədlərin hazırlanması da mühüm vəzifələrdəndir. Müştərilərlə və sürücülərlə əlaqə saxlamaq, daşımanın mərhələlərini izləmək və hər hansı problem yaranarsa dərhal həll yolları tapmaq da ekspeditorun işidir. Bəzi elanlarda ekspeditorun logistik proqramlarla işləmə bacarığı tələb olunur. Yol xərclərinin hesablanması və daşınma xərclərinin optimallaşdırılması da tez-tez göstərilən məsuliyyətlər sırasındadır. İş elanlarında, həmçinin ekspeditorun gömrük sənədləşməsini bilməsi və beynəlxalq daşımalar üzrə təcrübəyə malik olması üstünlük sayılır. Çox zaman ekspeditorlardan 24/7 rejimində əlaqədə olmaq bacarığı da gözlənilir. Məlumat bazasının aparılması və hesabatların hazırlanması da vəzifələrə daxildir. Əgər şəxs ekspeditor olaraq çalışmaq istəyirsə, bu kimi vəzifələrə hazır olmalıdır.
Ekspeditor vakansiyalarında hansı bacarıqlar tələb olunur?
Ekspeditor vəzifəsinə namizədlərdən bir sıra peşəkar və fərdi bacarıqlar tələb olunur. İlk növbədə, yüksək təşkilatçılıq qabiliyyəti bu peşə üçün zəruridir. Ekspeditor daim müxtəlif tərəflərlə – sürücülər, müştərilər, gömrük orqanları ilə əlaqədə olur, buna görə də ünsiyyət və koordinasiya bacarığı vacibdir. Problemləri operativ şəkildə həll etmək bacarığı, stresə davamlılıq və sürətli qərarvermə qabiliyyəti də ön plandadır. Kompüter bilikləri, xüsusilə logistik proqramlar və Excel kimi vasitələrlə işləmək bacarığı əhəmiyyətlidir. Xarici dil bilikləri, xüsusən də ingilis və ya rus dili, beynəlxalq daşımalarla işləyən ekspeditorlar üçün önəmli üstünlükdür. Yol, nəqliyyat və gömrük qanunvericiliyini bilmək də mütləqdir. Yükün harada olduğunu izləmək və bu məlumatı daim yeniləmək üçün dəqiq və məsuliyyətli olmaq lazımdır. Eyni zamanda, ekspeditorlar tez-tez təzyiq altında işlədikləri üçün soyuqqanlılıq və çeviklik də vacib bacarıqlardandır. Təcrübə isə bu sahədə çox şeyi müəyyənləşdirir. Vakansiyalarda tez-tez 1-3 il iş təcrübəsi tələb olunur, lakin bəzi hallarda yeni başlayanlara da imkan verilir.
Ekspeditorun maaşı nə qədərdir?
Ekspeditorun maaşı bir sıra faktorlardan asılı olaraq dəyişir. Bu faktorlara iş təcrübəsi, işlədiyi şirkətin böyüklüyü, fəaliyyət sahəsi (daxili və ya beynəlxalq daşımalar), məsuliyyət səviyyəsi və bacarıqlar daxildir. Azərbaycanda ekspeditorların aylıq maaşı orta hesabla 700 - 1500 AZN arasında dəyişə bilər. Təcrübəli və xarici şirkətlərlə işləyən ekspeditorlar isə daha yüksək – 2000 AZN-dən yuxarı qazanc əldə edə bilirlər. Beynəlxalq daşımalarla bağlı çalışan ekspeditorlar, xüsusilə də əlavə dilləri bilənlər və xüsusi logistik proqramlarda təcrübəsi olanlar daha yüksək gəlir imkanına malik olurlar. Bəzi hallarda ekspeditorlar sabit əmək haqqı ilə yanaşı, bonuslar və motivasiya paketləri də əldə edirlər. Bu bonuslar adətən uğurla tamamlanmış daşımalar və qənaətli planlamalara görə verilir. Həmçinin, böyük logistika şirkətləri ekspeditorlara telefon, noutbuk və digər texniki vasitələr təqdim edə bilər. Maaş səviyyəsi şirkətdən-şirkətə fərqli olsa da, ekspeditorluq peşəsi gələcəyi olan və yaxşı qazanc vəd edən sahələrdən biridir. Doğru bacarıqlar və təcrübə ilə bu sahədə uğurlu karyera qurmaq mümkündür.
