Müasir proqram təminatı inkişafında sürət və keyfiyyət əsas prioritetlərdən biri halına gəlib. Texnologiyanın inkişafı ilə proqramların tez bir zamanda hazırlanması, test edilməsi və yayımlanması vacibdir. Bu səbəbdən DevOps yanaşması son illərdə geniş yayılmışdır. DevOps — Development (inkişaf) və Operations (əməliyyatlar) sözlərinin birləşməsidir və əsas məqsədi proqram inkişafı və sistem idarəçiliyi arasında körpü yaratmaqdır. Bu yanaşma proqram təminatının hazırlanma və istismara verilmə proseslərini avtomatlaşdırmaqla iş axınını daha səmərəli edir. DevOps həm texniki, həm də təşkilati dəyişiklikləri özündə birləşdirir. Bu sahədə çalışan şəxslər – DevOps mühəndisləri – şirkətlər üçün strateji əhəmiyyət daşıyır. Onlar həm proqramçılarla, həm də sistem administratorları ilə sıx əməkdaşlıq edir. DevOps mədəniyyəti daha çevik, etibarlı və sürətli proqram təminatı təqdim etməyə imkan verir. Bu yazıda DevOps mühəndisinin kim olduğu, nələr etdiyi, hansı bacarıqlara malik olması və əmək bazarındakı yeri ətraflı izah olunacaq.
DevOps mühəndisi kimdir?
DevOps mühəndisi proqram təminatının hazırlanmasından tutmuş onun istifadəçiyə çatdırılmasına qədər olan bütün mərhələlərdə iştirak edən mütəxəssisdir. O, inkişaf və əməliyyat komandaları arasında koordinasiyanı təmin edir və bu iki komanda arasında əməkdaşlığı gücləndirir. DevOps mühəndisinin əsas məqsədi proqram təminatının tez, etibarlı və avtomatlaşdırılmış şəkildə yayımlanmasını təmin etməkdir. O, infrast...
Müasir proqram təminatı inkişafında sürət və keyfiyyət əsas prioritetlərdən biri halına gəlib. Texnologiyanın inkişafı ilə proqramların tez bir zamanda hazırlanması, test edilməsi və yayımlanması vacibdir. Bu səbəbdən DevOps yanaşması son illərdə geniş yayılmışdır. DevOps — Development (inkişaf) və Operations (əməliyyatlar) sözlərinin birləşməsidir və əsas məqsədi proqram inkişafı və sistem idarəçiliyi arasında körpü yaratmaqdır. Bu yanaşma proqram təminatının hazırlanma və istismara verilmə proseslərini avtomatlaşdırmaqla iş axınını daha səmərəli edir. DevOps həm texniki, həm də təşkilati dəyişiklikləri özündə birləşdirir. Bu sahədə çalışan şəxslər – DevOps mühəndisləri – şirkətlər üçün strateji əhəmiyyət daşıyır. Onlar həm proqramçılarla, həm də sistem administratorları ilə sıx əməkdaşlıq edir. DevOps mədəniyyəti daha çevik, etibarlı və sürətli proqram təminatı təqdim etməyə imkan verir. Bu yazıda DevOps mühəndisinin kim olduğu, nələr etdiyi, hansı bacarıqlara malik olması və əmək bazarındakı yeri ətraflı izah olunacaq.
DevOps mühəndisi kimdir?
DevOps mühəndisi proqram təminatının hazırlanmasından tutmuş onun istifadəçiyə çatdırılmasına qədər olan bütün mərhələlərdə iştirak edən mütəxəssisdir. O, inkişaf və əməliyyat komandaları arasında koordinasiyanı təmin edir və bu iki komanda arasında əməkdaşlığı gücləndirir. DevOps mühəndisinin əsas məqsədi proqram təminatının tez, etibarlı və avtomatlaşdırılmış şəkildə yayımlanmasını təmin etməkdir. O, infrastrukturun kod şəklində idarə olunması (Infrastructure as Code), avtomatlaşdırılmış testlər və davamlı inteqrasiya (CI/CD) proseslərini tətbiq edir. DevOps mühəndisi yalnız texniki biliklərlə kifayətlənməyib, həm də layihə idarəçiliyi və komanda işi bacarıqlarına sahib olmalıdır. Bu rolu yerinə yetirən şəxs həm sistem mühəndisliyi, həm proqramlaşdırma, həm də təhlükəsizlik sahəsində biliklərə sahib olmalıdır. DevOps mühəndisi problemlərin proaktiv şəkildə qarşısını almağa və sistemləri dayanıqlı qurmağa çalışır. Onlar çox vaxt bulud texnologiyaları (AWS, Azure, Google Cloud) ilə işləyirlər. DevOps mühəndisinin işi həm yaradıcı, həm də analitik düşüncə tələb edir. Bu peşə texnoloji inkişafın ön cəbhəsində yer alır.
DevOps mühəndisi nə iş görür?
DevOps mühəndisi proqram təminatının hazırlanmasından istehsal mühitinə qədər olan prosesləri avtomatlaşdırır və optimallaşdırır. Onun əsas vəzifələrindən biri Continuous Integration və Continuous Delivery (CI/CD) boru xətlərini qurmaq və idarə etməkdir. Bu kodun test olunub avtomatik şəkildə yerləşdirilməsini təmin edir. DevOps mühəndisi, həmçinin konteyner texnologiyaları (məsələn, Docker) və orkestrasiyadan (Kubernetes kimi) istifadə edərək tətbiqlərin yerləşdirilməsini sadələşdirir. O, infrastrukturu idarə etmək üçün Terraform, Ansible və ya Puppet kimi alətlərdən istifadə edir. DevOps mühəndisləri monitorinq və loqlama sistemləri (məsələn, Prometheus, Grafana, ELK stack) quraraq sistemin sağlamlığını daim nəzarətdə saxlayırlar. Onlar, həmçinin təhlükəsizlik tədbirlərini nəzərə alaraq kodun və infrastrukturun qorunmasını təmin edir. Hər hansı problem baş verdikdə DevOps mühəndisi tez bir zamanda səbəbi müəyyən edib həll etməlidir. O, həmçinin komandalar arasında əlaqələndirməni təmin edir və DevOps mədəniyyətinin təşviqində iştirak edir. Əsas məqsədi – sabit, etibarlı və təkrarlana bilən yerləşdirmə prosesləri yaratmaqdır.
DevOps mühəndisi üçün iş elanlarında hansı vəzifələr göstərilir?
İş elanlarında DevOps mühəndiləri üçün çox müxtəlif vəzifələr yer alır. Ən çox rast gəlinənlərdən biri CI/CD sistemlərinin yaradılması və saxlanmasıdır. Elanlarda “bulud infrastrukturlarının idarə olunması” kimi ifadələrə də tez-tez rast gəlinir. DevOps mühəndisindən monitorinq sistemlərinin qurulması və xidmətlərin davamlı işlək vəziyyətdə saxlanması gözlənilir. “İnfrastrukturun kod şəklində idarə olunması” və “avtomatlaşdırma skriptlərinin hazırlanması” da vacib vəzifələr sırasındadır. İşəgötürənlər, həmçinin DevOps mühəndisinin təhlükəsizlik tədbirləri ilə tanış olmasını və DevSecOps yanaşmalarını tətbiq edə bilməsini istəyirlər. Elanlarda “çapraz-komanda əməkdaşlığı” və “əlaqə bacarığı” da çox vaxt vurğulanır. İstifadə olunan alət və texnologiyalara dair biliklər (məsələn, Jenkins, Docker, Kubernetes, Git, Terraform) çox vaxt konkret şəkildə qeyd olunur. Bəzi elanlarda DevOps mühəndisindən, həm də SRE (Site Reliability Engineering) prinsiplərinə uyğun işləmək tələb olunur. Vəzifələr arasında sistemlərin miqyaslandırılması və yüksək əlçatanlığın təmin olunması da ola bilər. Ümumilikdə isə iş elanlarında texniki bacarıqlarla yanaşı, təşəbbüskarlıq və problem həll etmə qabiliyyəti də önə çəkilir.
DevOps mühəndisi vakansiyalarında hansı bacarıqlar tələb olunur?
DevOps vakansiyalarında tələb olunan bacarıqlar həm texniki, həm də qeyri-texniki sahələri əhatə edir. Əsas texniki bacarıqlardan biri versiya nəzarət sistemləri ilə işləməkdir – xüsusilə Git. CI/CD alətləri (Jenkins, GitLab CI, CircleCI və s.) ilə təcrübə də zəruridir. Konteyner texnologiyaları (Docker) və konteyner orkestrasiyası (Kubernetes) bilikləri mühüm sayılır. DevOps mühəndisindən infrastrukturun kod şəklində idarə olunması üçün Terraform, Ansible və ya Helm kimi alətlərdən istifadə bacarığı gözlənilir. Bulud platformalarında (AWS, Azure, GCP) iş təcrübəsi isə demək olar ki, hər bir vakansiyada tələb olunur. Monitorinq və loqlama alətləri ilə işləmək (Grafana, Prometheus, ELK stack) də önəmlidir. Bununla yanaşı, DevOps mühəndisinin proqramlaşdırma və skript yazma bacarığı olmalıdır (məsələn, Python, Bash və ya Go). Qeyri-texniki bacarıqlar sırasına komanda ilə effektiv işləmək, sürətli qərarvermə və çevik metodologiyalar (Agile, Scrum) üzrə biliklər daxildir. Həmçinin, analitik düşüncə və problem həll etmə qabiliyyəti də əsas bacarıqlar sırasındadır.
DevOps mühəndisinin maaşı nə qədərdir?
DevOps mühəndisinin maaşı bir sıra faktorlardan asılı olaraq dəyişir: iş təcrübəsi, texniki bilik səviyyəsi, işlədiyi ölkə və şirkətin böyüklüyü kimi amillər maaşa birbaşa təsir edir. Azərbaycanda təcrübəsiz və junior səviyyəli DevOps mühəndisinin maaşı aylıq 1500–2500 AZN arası ola bilər. Orta səviyyəli DevOps mütəxəssisi üçün bu rəqəm 3000–5000 AZN aralığında dəyişə bilər. Təcrübəli, sertifikatlı və geniş texniki baza biliklərinə sahib olan DevOps mühəndiləri isə 6000 AZN və daha yüksək məvacib ala bilirlər. ABŞ və Avropa ölkələrində bu rəqəm daha yüksəkdir – illik 100.000–160.000 dollar aralığında dəyişə bilər. Remote (uzaqdan) iş imkanları artdıqca azərbaycanlı DevOps mütəxəssisləri də xarici bazarda rəqabət apararaq daha yüksək maaşlar qazana bilirlər. Həmçinin, bulud platformaları üzrə sertifikatlar (AWS Certified DevOps Engineer, Azure DevOps Engineer Expert və s.) maaşa müsbət təsir göstərir. Maaş yalnız vəzifəyə görə deyil, həm də məsuliyyətlərə, layihələrin miqyasına və istənilən texniki biliklərə əsasən müəyyən edilir. Ümumilikdə, DevOps mühəndisi yüksək tələbat olan və gəlirli peşələrdən biridir.
