Müasir texnologiyanın inkişafı ilə bir çox peşə sahələri də rəqəmsallaşaraq daha effektiv və dəqiq hala gəlib. Dizayn və mühəndislik sahələrində bu dəyişikliklərin başında isə CAD texnologiyaları dayanır. “Computer-Aided Design” və ya qısa olaraq CAD, dizayn və layihələndirmə proseslərinin kompüter vasitəsilə daha sürətli və dəqiq aparılmasını təmin edən bir sistemdir. Bu texnologiyanın tətbiqi isə CAD operatorlarının peşə fəaliyyətinin əsasını təşkil edir. Hazırda memarlıq, inşaat, maşın mühəndisliyi, elektrotexnika və daha bir çox sahədə CAD operatorlarının rolu əvəzolunmazdır. Onların hazırladığı texniki rəsmlər və layihələr böyük tikinti və istehsalat layihələrinin əsas sütununu təşkil edir. Rəqəmsal formatda işləmək həm insan səhvlərini azaldır, həm də son nəticəni daha tez əldə etməyə imkan verir. Bu səbəbdən şirkətlər yüksək ixtisaslı CAD operatorlarına böyük tələbat göstərir. Bu yazımızda isə CAD operatoru peşəsini daha yaxından tanıyacaq, onların gördüyü işlər, bacarıqları, vəzifələri və əmək haqları barədə ətraflı məlumat verəcəyik.
CAD operator kimdir?
CAD operator – “Computer-Aided Design” proqramları vasitəsilə texniki rəsmlər, sxemlər və layihələr hazırlayan mütəxəssisdir. Bu şəxs müxtəlif sahələrdə fəaliyyət göstərən mühəndislərin, memarların və texniki mütəxəssislərin eskizlərini dəqiq və standartlara uyğun şəkildə rəqəmsal formata çevirir. Əsas məqsəd layihələrin istehsalat və ya tikinti mərhələsində problemsiz tətbiq ...
Müasir texnologiyanın inkişafı ilə bir çox peşə sahələri də rəqəmsallaşaraq daha effektiv və dəqiq hala gəlib. Dizayn və mühəndislik sahələrində bu dəyişikliklərin başında isə CAD texnologiyaları dayanır. “Computer-Aided Design” və ya qısa olaraq CAD, dizayn və layihələndirmə proseslərinin kompüter vasitəsilə daha sürətli və dəqiq aparılmasını təmin edən bir sistemdir. Bu texnologiyanın tətbiqi isə CAD operatorlarının peşə fəaliyyətinin əsasını təşkil edir. Hazırda memarlıq, inşaat, maşın mühəndisliyi, elektrotexnika və daha bir çox sahədə CAD operatorlarının rolu əvəzolunmazdır. Onların hazırladığı texniki rəsmlər və layihələr böyük tikinti və istehsalat layihələrinin əsas sütununu təşkil edir. Rəqəmsal formatda işləmək həm insan səhvlərini azaldır, həm də son nəticəni daha tez əldə etməyə imkan verir. Bu səbəbdən şirkətlər yüksək ixtisaslı CAD operatorlarına böyük tələbat göstərir. Bu yazımızda isə CAD operatoru peşəsini daha yaxından tanıyacaq, onların gördüyü işlər, bacarıqları, vəzifələri və əmək haqları barədə ətraflı məlumat verəcəyik.
CAD operator kimdir?
CAD operator – “Computer-Aided Design” proqramları vasitəsilə texniki rəsmlər, sxemlər və layihələr hazırlayan mütəxəssisdir. Bu şəxs müxtəlif sahələrdə fəaliyyət göstərən mühəndislərin, memarların və texniki mütəxəssislərin eskizlərini dəqiq və standartlara uyğun şəkildə rəqəmsal formata çevirir. Əsas məqsəd layihələrin istehsalat və ya tikinti mərhələsində problemsiz tətbiq olunmasını təmin etməkdir. CAD operatorları, adətən AutoCAD, SolidWorks, Revit, ArchiCAD, SketchUp və digər ixtisaslaşdırılmış proqramlarda işləməyi bacarırlar. Onların işi təkcə rəsmlər çəkməklə bitmir – onlar həm də bu rəsmlərin struktur analizlərini, ölçü uyğunluqlarını və texniki tələblərə uyğunluğunu da qiymətləndirirlər. Beləliklə, onların peşəkar bacarıqları həm nəzəri biliklərə, həm də praktik təcrübəyə əsaslanır. Bir CAD operatorunun diqqətli, səbrli və texniki düşüncə qabiliyyətinə malik olması vacibdir. Onlar, həmçinin komanda daxilində işləməyi bacarmalı və texniki sənədlərlə işləməyə hazır olmalıdırlar. Hər sahənin özünəməxsus standartları olduğuna görə, CAD operator həmin sahəyə uyğun proqram və metodlarla işləməyi bacarmalıdır.
CAD operator nə iş görür?
CAD operatorlarının əsas işi texniki rəsmlərin və planların hazırlanmasıdır. Bu rəsmlər istehsalatdan tutmuş tikinti və interyer dizaynına qədər geniş sahələri əhatə edir. İşin başlanğıcında mühəndis və ya memar tərəfindən verilmiş eskizlər və göstərişlər əsasında rəqəmsal modellər yaradılır. Bu modellər 2D (ikiölçülü) və ya 3D (üçölçülü) ola bilər. 2D rəsmlər əsasən plan, kəsik və görünüşlərdən ibarət olur, 3D modellər isə obyektin bütün ölçüləri və forması ilə vizual təqdimatını əks etdirir. CAD operator bu modellərin hər bir detalını dəqiqliklə işləməli və istənilən dəyişiklikləri zamanında proqramda tətbiq etməlidir. Bundan əlavə, onlar müxtəlif təbəqələrlə (layer) işləyərək layihəni daha oxunaqlı və idarəolunan hala gətirirlər. Layihədə istifadə ediləcək materiallar, ölçülər, texniki göstəricilər və s. CAD faylında düzgün qeyd olunmalıdır. Bəzən operator modellərin vizuallaşdırılması və render edilməsi ilə də məşğul olur. Nəticədə, layihənin daha real görünməsi təmin edilir və sifarişçi və ya rəhbərlik bu rəsmlər əsasında qərar verə bilir. CAD operatorlarının işi həm layihələndirmə prosesinin səmərəli aparılmasına, həm də ümumi keyfiyyətin yüksəldilməsinə böyük töhfə verir.
CAD operator üçün iş elanlarında hansı vəzifələr göstərilir?
İş elanlarında CAD operatorlarından bir sıra texniki və funksional vəzifələri yerinə yetirmələri gözlənilir. Əsas vəzifələrdən biri texniki layihələrin hazırlanması və layihə sənədlərinin tərtib edilməsidir. Onlardan, həmçinin AutoCAD, Revit, SolidWorks və digər proqramlarda sərbəst işləmə bacarığı tələb olunur. Bir çox elanlarda “texniki rəsmlərin standartlara uyğun şəkildə hazırlanması”, “ölçülərin dəqiqliklə yerləşdirilməsi”, “komandadakı mühəndislərlə sıx əməkdaşlıq” kimi vəzifələr qeyd edilir. Elanlarda “mövcud layihələrə dəyişikliklərin tətbiqi”, “şirkət standartlarına uyğun arxivləmə və sənədləşmə işləri” də vəzifə olaraq göstərilir. Həmçinin, layihə zamanı tələb olunan hesabatların hazırlanması və vizual təqdimatların (render və animasiyalar) yaradılması da bəzi hallarda operatorun işinə daxil edilir. Bəzi elanlarda “tikinti və istehsalat prosesinə texniki dəstək vermək”, “layihənin mərhələlərini izləmək” kimi vəzifələr də qeyd olunur. Belə vəzifələr CAD operatorunun həm masaüstü, həm də sahə işlərində iştirak etdiyini göstərir. Onlar həm layihənin başlanğıcında, həm də icra mərhələsində aktiv rol oynayırlar. Bu səbəbdən CAD operatorunun vəzifələri həm texniki, həm də təşkilati xarakter daşıyır.
CAD operator vakansiyalarında hansı bacarıqlar tələb olunur?
Vakansiyalarda ən çox rast gəlinən bacarıqlardan biri AutoCAD və digər CAD proqramlarını yüksək səviyyədə bilməkdir. Bəzi sahələrdə Revit, ArchiCAD, Civil 3D və ya SolidWorks kimi spesifik proqramların biliyi də tələb olunur. Rəsm standartlarına uyğun işləmək, ölçü və miqyas anlayışlarını düzgün tətbiq etmək əsas bacarıqlardandır. Texniki sənədlərlə işləmə bacarığı, layihələri oxuya və təhlil edə bilmə qabiliyyəti də yüksək qiymətləndirilir. Əlavə olaraq, dəqiqlik və detallara diqqət bacarığı, komandada işləmə və problem həll etmə qabiliyyəti vacib hesab olunur. Ünsiyyət bacarıqları da az əhəmiyyət daşımır, çünki CAD operator mühəndis və memarlarla sıx əməkdaşlıq etməlidir. Zamanı düzgün idarə etmək, birdən çox layihə üzərində paralel işləyə bilmək də mühüm bacarıqlardandır. Bəzi vakansiyalarda İngilis dili biliyi də tələb kimi göstərilir, çünki proqram interfeysləri və texniki sənədlər çox zaman bu dildə olur. Analitik düşünmə və məsuliyyətli yanaşma da işəgötürənlərin gözlədiyi əsas keyfiyyətlər sırasındadır.
CAD operatorun maaşı nə qədərdir?
CAD operatorlarının maaşı bir sıra amillərdən asılı olaraq dəyişir: təcrübə səviyyəsi, proqram bilikləri, çalışdığı sahə və şirkətin ölçüsü kimi. Azərbaycanda yeni başlayan bir CAD operatorunun maaşı adətən 600-800 AZN arasında dəyişə bilər. Təcrübəli və ixtisaslaşmış operatorlar isə 1200-2000 AZN və ya daha yüksək maaş ala bilirlər. Böyük tikinti şirkətlərində və ya xarici layihələrdə çalışan operatorların qazancı bu məbləğdən çox ola bilər. Bəzi hallarda maaşa əlavə olaraq bonuslar, layihə əlavələri və sosial təminatlar da təklif olunur. Frilans (freelance) işləyən CAD operatorları isə layihə başına ödəniş alır və bu məbləğ işin çətinliyi və həcmindən asılı olaraq dəyişir. Xarici şirkətlərlə əməkdaşlıq edən və ya uzaqdan işləyən operatorlar isə daha yüksək məbləğlər qazana bilirlər. Ölkədə bu sahəyə artan tələbat və rəqabət gələcəkdə maaşların daha da yüksələcəyini göstərir. Peşəkar və proqram biliklərini daim yeniləyən operatorlar üçün isə bu sahə gəlirli və stabil karyera vəd edir.
