Müasir iş dünyasında motivasiya yüksək məhsuldarlığın və davamlı uğurun əsas təməl daşlarından biridir. İstənilən səviyyədə və sahədə çalışan işçi üçün motivasiyanın davamlı olması həm şəxsi məmnuniyyəti, həm də şirkətin ümumi nəticələrini birbaşa təsir altına alır. Əfsuslar olsun ki, zaman-zaman motivasiya səviyyəsi aşağı düşə bilər – səbəblər müxtəlif ola bilər: monoton iş rutini, qeyri-müəyyən hədəflər, rəhbərlikdən yetərli dəstəyin olmaması və s. Belə hallarda işçilə yalnız bir görüş keçirmək, onu yenidən işinə bağlamaq üçün kifayət edə bilər. Söhbət motivasiyaedici və strategiyaya əsaslanan bir görüşdən gedir. Sadəcə rəsmi hesabat və tapşırıq yox, qarşılıqlı anlaşma və dəstəyə yönəlmiş bir dialoq işçidə özünü dəyərli hiss etdirmək üçün güclü bir vasitədir. Bu tip görüşlər əməkdaşın daxili potensialını üzə çıxarmaqla yanaşı, şirkətin liderlik mədəniyyətini də gücləndirir. İşçilər rəhbərləri ilə açıq və dürüst şəkildə danışa bildikdə özlərini daha çox təşkilatın bir parçası kimi hiss edirlər. Elə buna görə də, düzgün planlaşdırılmış bir motivasiya görüşü, bəzən əlavə mükafat və ya bonusdan daha güclü təsir yarada bilər.
1. Görüş üçün düzgün zaman və məkan seçin
Motivasiyaedici görüşün uğurlu olması üçün ilk növbədə onun keçirilmə vaxtı və məkanı diqqətlə seçilməlidir. İş günü ortasında, gərgin bir anda edilən görüş, lazım olan effekti verməyə bilər. İşçinin diqqətinin yayındığı, digər tapşırıqlarla yükləndiyi bir vaxt, onu dinləmək və ruhlandırmaq üçün əlverişli deyil. Sakit, stresssiz və diqqətin tam mərkəzdə olduğu bir zaman seçmək qarşılıqlı anlaşma üçün mühüm şərtdir. Məkan da bir o qədər vacibdir – dar, rəsmi otaqlardan uzaq, rahat və neytral bir mühit işçidə açıq danışmaq istəyi yarada bilər. Mümkünsə, rəsmi toplantı otağından kənarda, məsələn, sakit bir kafedə və ya açıq havada qısa bir görüş keçirmək faydalı ola bilər. Bu həm də işçiyə onun fərdi şəxsiyyətinə verilən dəyəri göstərir. Belə şəraitdə insan daha az gərgin olur və fikirlərini daha açıq şəkildə ifadə edir. Nəticədə, bu görüş qarşılıqlı etimadın möhkəmlənməsi və səmimi dialoqun formalaşması üçün əsas yaradır.
2. Dinləmə mərkəzli yanaşma tətbiq edin
Motivasiyaedici görüşdə əsas qayda: çox danışmaq yox, çox dinləməkdir. Çox vaxt rəhbərlər görüşü sadəcə öz fikirlərini çatdırmaq üçün fürsət kimi görürlər. Halbuki əsas məqsəd işçinin düşüncələrini, hisslərini və qarşılaşdığı çətinlikləri başa düşmək olmalıdır. Dinləmə mərkəzli yanaşma işçiyə onun fikirlərinin və hisslərinin əhəmiyyətli olduğunu göstərir. Bu, qarşılıqlı hörmətin və inamın təməlini qoyur. İşçi özünü dinlənilən hiss etdikdə daha səmimi və dürüst şəkildə özünü ifadə edir. Bu da rəhbərə, əməkdaşın əsl problemlərini və ehtiyaclarını anlamağa imkan verir. Bəzən sadəcə bir kəlmə ilə "Məni başa düşdülər" hissini yaşatmaq, işçinin motivasiyasını kökündən dəyişə bilər. Sual vermək və cavabları diqqətlə dinləmək, əlaqəni gücləndirən çox güclü psixoloji vasitədir. Nəhayət, bu yanaşma rəhbərlə işçi arasında şəffaf və açıq ünsiyyətin əsasını qoyur.
3. Tanıyın və dəyərləndirin
İşçilərin motivasiyasını yüksəltməyin ən təsirli yollarından biri onların zəhmətini və töhfəsini tanımaq və dəyərləndirməkdir. İnsan öz əməyinin qiymətləndirildiyini hiss etdikdə işə olan münasibəti köklü şəkildə dəyişə bilər. Görüş zamanı konkret nümunələrlə işçinin uğurlarını qeyd etmək, onun güclü tərəflərinə diqqət çəkmək böyük əhəmiyyət daşıyır. Məsələn, “Keçən layihədə sənin liderliyini hamı gördü” kimi konkret ifadələr daha çox motivasiya yaradır. Ümumi və səthi “əla işləyirsən” tərzində ifadələr isə kifayət qədər təsirli olmaya bilər. Eyni zamanda, dəyərləndirmə təkcə nəticələrə görə yox, səylərə və prosesə görə də edilməlidir. Bu, işçinin yalnız nəticəyə deyil, ümumi yanaşmasına və əməyi prosesi boyunca göstərdiyi səylərə dəyər verildiyini göstərir. Bəzən bir “çox sağ ol” və ya “sənə güvənirik” cümləsi işçidə böyük motivasiya yarada bilər. Əgər işçi uzun müddətdir ki, özünü görməzlikdən gəlindiyini hiss edirsə, bu görüş onun üçün dönüş nöqtəsi ola bilər.
4. Birlikdə yeni hədəflər təyin edin
Motivasiyaedici görüşlərin ən vacib hissələrindən biri də gələcəyə yönəlməkdir. İşçi ilə birlikdə yeni hədəflər müəyyən etmək, ona qarşıdakı mərhələdə nələr gözlədiyini göstərmək baxımından əhəmiyyətlidir. Bu hədəflər həm realist, həm də ruhlandırıcı olmalıdır. Realist olmayan və ya çox uzaq görünən hədəflər motivasiya yerinə stress yarada bilər. Ən yaxşısı, qısa və orta müddətli məqsədləri birlikdə müəyyən edib onların necə həyata keçiriləcəyini aydın şəkildə planlaşdırmaqdır. Eyni zamanda, bu prosesdə işçinin fikirlərini nəzərə almaq, ona qərarların bir hissəsi olduğunu hiss etdirmək vacibdir. Bu yanaşma işçiyə “mən bu prosesin bir parçasıyam” duyğusu qazandırır. Hədəflərin sadəcə rəhbər tərəfindən təqdim edilməməsi qarşılıqlı şəkildə formalaşdırılması vacibdir. Belə olduqda işçi həmin məqsədlərə çatmaq üçün daha böyük məsuliyyət və həvəs hiss edir. Görüşün sonunda isə bu hədəflərə necə çatılacağı ilə bağlı konkret addımların planlaşdırılması motivasiyanı daha da gücləndirir.
