Texnologiyanın sürətlə inkişaf etdiyi müasir dövrdə proqram təminatı sahəsi böyük maraq və tələbat görür. Bu sahədə müxtəlif texnologiyalar və proqramlaşdırma dilləri mövcuddur ki, onlardan biri də Microsoft-un yaratdığı .NET platformasıdır. .NET platforması bir çox fərqli proqram növlərinin – veb tətbiqləri, mobil tətbiqlər, masaüstü proqramlar və hətta oyunların hazırlanmasında istifadə olunur. Bu platformada çalışan mütəxəssislərə isə .NET developer və ya .NET proqramçısı deyilir. Bugünkü texnoloji bazarda .NET developer-lara olan tələbat günbəgün artır. Bu peşəyə yiyələnmək istəyənlər üçün əvvəlcə onun nədən ibarət olduğunu, hansı bacarıqlara ehtiyac olduğunu və karyera imkanlarını anlamaq vacibdir. Əgər siz də .NET sahəsində karyera qurmaq istəyirsinizsə, bu yazı sizə aydın və sistemli məlumat təqdim edəcək. Gəlin ilk növbədə .NET developer-un kim olduğunu aydınlaşdıraq.
.NET developer kimdir?
.NET developer Microsoft-un yaratdığı .NET proqramlaşdırma platformasında müxtəlif növ proqramlar hazırlayan mütəxəssisdir. Bu proqramçılar C#, VB.NET kimi dillərdən istifadə edərək veb saytlar, API-lər, masaüstü proqramlar və mobil tətbiqlər yaradırlar. Onlar proqram təminatının bütün mərhələlərində – dizayn, kodlaşdırma, test etmə və dəstək xidmətlərində aktiv rol oynayırlar. .NET developer-lar həm Windows əməliyyat sistemi üçün, həm də cross-platform yəni platformalararası tətbiqlər hazırlaya bilirlər. Xamarin vasitəsilə mobil proqramlar, ASP.NET ilə veb t...
Texnologiyanın sürətlə inkişaf etdiyi müasir dövrdə proqram təminatı sahəsi böyük maraq və tələbat görür. Bu sahədə müxtəlif texnologiyalar və proqramlaşdırma dilləri mövcuddur ki, onlardan biri də Microsoft-un yaratdığı .NET platformasıdır. .NET platforması bir çox fərqli proqram növlərinin – veb tətbiqləri, mobil tətbiqlər, masaüstü proqramlar və hətta oyunların hazırlanmasında istifadə olunur. Bu platformada çalışan mütəxəssislərə isə .NET developer və ya .NET proqramçısı deyilir. Bugünkü texnoloji bazarda .NET developer-lara olan tələbat günbəgün artır. Bu peşəyə yiyələnmək istəyənlər üçün əvvəlcə onun nədən ibarət olduğunu, hansı bacarıqlara ehtiyac olduğunu və karyera imkanlarını anlamaq vacibdir. Əgər siz də .NET sahəsində karyera qurmaq istəyirsinizsə, bu yazı sizə aydın və sistemli məlumat təqdim edəcək. Gəlin ilk növbədə .NET developer-un kim olduğunu aydınlaşdıraq.
.NET developer kimdir?
.NET developer Microsoft-un yaratdığı .NET proqramlaşdırma platformasında müxtəlif növ proqramlar hazırlayan mütəxəssisdir. Bu proqramçılar C#, VB.NET kimi dillərdən istifadə edərək veb saytlar, API-lər, masaüstü proqramlar və mobil tətbiqlər yaradırlar. Onlar proqram təminatının bütün mərhələlərində – dizayn, kodlaşdırma, test etmə və dəstək xidmətlərində aktiv rol oynayırlar. .NET developer-lar həm Windows əməliyyat sistemi üçün, həm də cross-platform yəni platformalararası tətbiqlər hazırlaya bilirlər. Xamarin vasitəsilə mobil proqramlar, ASP.NET ilə veb tətbiqlər və Blazor ilə interaktiv istifadəçi interfeysləri hazırlamaq mümkündür. Onlar, həmçinin verilənlər bazaları ilə işləmək, məlumatların emalı və təhlükəsizliyini təmin etmək kimi funksiyaları da yerinə yetirirlər. .NET developer-lar fərdi şəkildə və ya komanda şəklində çalışaraq müxtəlif layihələrin həyata keçirilməsində iştirak edirlər. Bu mütəxəssislər həm dövlət, həm özəl sektor, həm də startap layihələri üçün mühüm dəyər daşıyırlar. Onların əsas vəzifəsi texniki və funksional tələblərə uyğun, performanslı və sabit işləyən proqram məhsulları hazırlamaqdır. Yaxşı bir .NET developer yalnız texniki biliklərlə deyil, həm də analitik düşünmə və problem həll etmə bacarıqları ilə seçilməlidir.
.NET developer nə iş görür?
.NET developer-ların işləri layihənin məqsədinə və ölçüsünə görə dəyişə bilər. Onlar proqramların hazırlanmasında müxtəlif mərhələlərdə iştirak edirlər. Məsələn, veb proqram inkişaf etdirən .NET developer, ASP.NET Core və Razor Pages-dən istifadə edərək server tərəfli məntiqi kodlaşdırır və istifadəçi interfeysini hazırlayır. Mobil tətbiq sahəsində işləyən developer isə Xamarin və ya .NET MAUI istifadə edərək Android və iOS platformaları üçün native tətbiqlər yaradır. Onlar, həmçinin verilənlər bazaları ilə işləyərək SQL Server kimi platformalarda məlumatların saxlanılması və idarəsini təmin edirlər. .NET developer-lar çox zaman RESTful API-lər hazırlayır və bu API-ləri digər proqramlarla inteqrasiya edirlər. Kodun keyfiyyətli və təmiz olması üçün unit testlər, integration testlər və debugging kimi fəaliyyətləri həyata keçirirlər. Həmçinin onlar Git kimi versiya nəzarət sistemləri ilə komanda işində şəffaflıq və məhsuldarlıq təmin edirlər. UI/UX dizaynerlər, məhsul menecerləri və digər proqramçılarla sıx əməkdaşlıq edərək layihənin düzgün istiqamətdə inkişafını təmin edirlər. Onların işi yalnız kod yazmaqla məhdudlaşmır, həmçinin mövcud proqramların optimizasiyası və yeni texnologiyalara inteqrasiya olunması da onların vəzifəsidir. Ümumiyyətlə, .NET developer kompleks proqram layihələrinin təməl daşı sayılır.
.NET developer üçün iş elanlarında hansı vəzifələr göstərilir?
İş elanlarında .NET developer vəzifəsi ilə bağlı müxtəlif tələb və öhdəliklər qeyd olunur. Əsasən "Software Developer", ".NET Developer", "Backend Developer" və ya "Full Stack Developer" adları ilə elanlar paylaşılır. Vəzifələrə .NET platformasında proqram təminatının hazırlanması, mövcud proqramların texniki dəstəyi və optimizasiyası daxildir. Həmçinin, verilənlər bazası dizaynı və idarəsi, API-lərin hazırlanması və təhlükəsizliyin təmin olunması da tələb olunur. İlanlarda tez-tez “Agile/Scrum mühitində işləmək təcrübəsi”, “CI/CD proseslərinin təşkili” və “Cloud texnologiyalarına bələdlik” kimi tələblərlə rastlaşmaq mümkündür. Bir çox vakansiyada namizədlərin kod versiya nəzarət sistemlərində – məsələn, Git və GitHub – işləmə təcrübəsi olmalıdır. Həmçinin, layihə sənədlərinin hazırlanması və texniki spesifikasiyaların düzgün başa düşülməsi vacib sayılır. Bir sıra iş elanlarında “team player” – komanda ilə işləmə bacarığı və effektiv ünsiyyət qurma qabiliyyəti də ön planda tutulur. Bəzi şirkətlər əlavə olaraq Unit Testing, Integration Testing, və Code Review təcrübəsi olan developer axtarırlar. Əlavə olaraq, bəzi işlərdə .NET Core, Entity Framework, Blazor və Azure bilikləri xüsusi üstünlük kimi qeyd olunur.
.NET developer vakansiyalarında hansı bacarıqlar tələb olunur?
.NET developer olmaq üçün bir sıra texniki və sosial bacarıqlar tələb olunur. Ən başlıca texniki bacarıq C# proqramlaşdırma dilində sərbəst işləməkdir. ASP.NET və ASP.NET Core texnologiyaları, web tətbiqlərin yaradılmasında əsas rol oynayır və bu biliklər mütləqdir. Verilənlər bazası sahəsində SQL Server, Entity Framework və ya Dapper kimi ORM-lərlə işləmək bacarığı vacibdir. Frontend sahəsində HTML, CSS, JavaScript və React və ya Angular kimi framework-lərlə tanışlıq da əlavə üstünlükdür, xüsusilə full-stack developer-lar üçün. Git kimi versiya nəzarət sistemlərini istifadə etmək bacarığı mütləq hesab olunur. Agile və Scrum metodologiyaları ilə işləmə təcrübəsi, sürətli və çevik layihələrdə iştirak üçün əhəmiyyətlidir. Əlavə olaraq, RESTful API-lərin hazırlanması və istifadə olunması, sistemlərarası əlaqənin qurulması baxımından önəmlidir. Cloud texnologiyalarında – xüsusən Microsoft Azure – ilkin səviyyədə bilik də müasir vakansiyalarda tez-tez qeyd olunur. Problemləri analiz edə bilmə, yaradıcı düşünmə və komanda ilə işləmək bacarıqları da sosial cəhətdən tələb olunan keyfiyyətlər arasındadır. Test yazmaq, kod keyfiyyətinə diqqət yetirmək və müasir texnologiyalara maraq da müvəffəqiyyətli bir .NET developer üçün vacib bacarıqlardır.
.NET developer maaşı nə qədərdir?
.NET developer-ların maaşı müxtəlif faktorlardan – təcrübə səviyyəsi, yerləşdiyi ölkə, şirkətin ölçüsü və texniki bacarıqlardan – asılı olaraq dəyişir. Azərbaycanda junior səviyyəsində bir .NET developer aylıq təxminən 800-1500 AZN arası maaş ala bilər. Mid-level proqramçılar üçün bu rəqəm 2000-3500 AZN civarında dəyişə bilər. Senior və lead səviyyəsində çalışan .NET developer-lar isə 4000 AZN-dən yuxarı maaş ala bilirlər, bəzi hallarda isə bu rəqəm 6000-7000 AZN-ə qədər yüksələ bilər. Xarici bazarlarda isə vəziyyət daha fərqlidir – məsələn, ABŞ-da orta səviyyəli .NET developer illik 90,000 – 120,000 USD arası gəlir əldə edə bilər. Remote iş imkanları artdıqca, lokal proqramçılar da xarici bazara çıxış əldə edərək daha yüksək gəlir imkanları qazana bilirlər. Freelancer kimi çalışan .NET developer-lar isə layihə başına və ya saatlıq əsasda gəlir əldə edə bilərlər. Əgər developer Blazor, Azure, DevOps və s. kimi əlavə texnologiyalar üzrə bilik sahibidirsə, bu maaşa birbaşa təsir edir. Maaşlar, həm də proqramçının konkret sahədə – məsələn, maliyyə, səhiyyə və ya e-ticarət – ixtisaslaşmasından asılı olaraq dəyişə bilər. Ümumilikdə, .NET developer peşəsi stabil və gəlirli bir sahə kimi qiymətləndirilir.