Audit – mühasibat uçotu və maliyyə hesabatlarının düzgünlüyünü yoxlamaq məqsədilə həyata keçirilən peşəkar nəzarət prosesidir. Müasir biznes dünyasında auditin əhəmiyyəti günbəgün artır. Şirkətlər şəffaflıq və düzgünlük naminə audit xidmətlərinə ehtiyac duyurlar. Audit yalnız maliyyə sənədlərinin yoxlanması ilə kifayətlənmir, həmçinin şirkətlərin daxili nəzarət sistemlərinin qiymətləndirilməsi və təkmilləşdirilməsində də böyük rol oynayır. İctimaiyyət, investorlar və dövlət qurumları audit hesabatlarına əsaslanaraq qərarlar qəbul edirlər. Bu səbəbdən, audit prosesinin obyektiv və peşəkar şəkildə həyata keçirilməsi vacibdir. Audit fəaliyyəti həm daxili (internal), həm də xarici (external) formada ola bilər. Daxili audit şirkətin öz əməkdaşları tərəfindən yerinə yetirilir, xarici audit isə müstəqil auditorlar tərəfindən aparılır. Audit, həmçinin vergi yoxlamalarında, hüquqi proseslərdə və korporativ qərarların verilməsində mühüm rol oynayır. Beləliklə, audit fəaliyyəti yalnız texniki yoxlama deyil, həm də strateji əhəmiyyətə malik bir prosesdir.
Audit kimdir?
Audit – şirkət və ya təşkilatın maliyyə sənədlərini, əməliyyatlarını və daxili nəzarət sistemlərini yoxlayan peşəkar şəxsdir. Auditor mühasibat sənədlərini və maliyyə hesabatlarını araşdıraraq onların beynəlxalq və ya yerli standartlara uyğunluğunu qiymətləndirir. O, həmçinin maliyyə fırıldaqlarını, səhvləri və qeyri-dəqiqliyi aşkara çıxarmağa çalışır. Auditorlar müstəqil və obyektiv olmalı, şirkətin fəal...
Audit – mühasibat uçotu və maliyyə hesabatlarının düzgünlüyünü yoxlamaq məqsədilə həyata keçirilən peşəkar nəzarət prosesidir. Müasir biznes dünyasında auditin əhəmiyyəti günbəgün artır. Şirkətlər şəffaflıq və düzgünlük naminə audit xidmətlərinə ehtiyac duyurlar. Audit yalnız maliyyə sənədlərinin yoxlanması ilə kifayətlənmir, həmçinin şirkətlərin daxili nəzarət sistemlərinin qiymətləndirilməsi və təkmilləşdirilməsində də böyük rol oynayır. İctimaiyyət, investorlar və dövlət qurumları audit hesabatlarına əsaslanaraq qərarlar qəbul edirlər. Bu səbəbdən, audit prosesinin obyektiv və peşəkar şəkildə həyata keçirilməsi vacibdir. Audit fəaliyyəti həm daxili (internal), həm də xarici (external) formada ola bilər. Daxili audit şirkətin öz əməkdaşları tərəfindən yerinə yetirilir, xarici audit isə müstəqil auditorlar tərəfindən aparılır. Audit, həmçinin vergi yoxlamalarında, hüquqi proseslərdə və korporativ qərarların verilməsində mühüm rol oynayır. Beləliklə, audit fəaliyyəti yalnız texniki yoxlama deyil, həm də strateji əhəmiyyətə malik bir prosesdir.
Audit kimdir?
Audit – şirkət və ya təşkilatın maliyyə sənədlərini, əməliyyatlarını və daxili nəzarət sistemlərini yoxlayan peşəkar şəxsdir. Auditor mühasibat sənədlərini və maliyyə hesabatlarını araşdıraraq onların beynəlxalq və ya yerli standartlara uyğunluğunu qiymətləndirir. O, həmçinin maliyyə fırıldaqlarını, səhvləri və qeyri-dəqiqliyi aşkara çıxarmağa çalışır. Auditorlar müstəqil və obyektiv olmalı, şirkətin fəaliyyətinə şəxsi maraq əsasında yanaşmamalıdır. Onlar etik davranış qaydalarına və peşəkar standartlara riayət etməlidirlər. Auditorlar həm fərdi mütəxəssis kimi çalışa, həm də audit firmalarında işləyə bilərlər. Onlar müxtəlif sənaye sahələrində – bankçılıq, neft, istehsalat, xidmət və ticarət sahələrində audit xidmətləri göstərə bilirlər. Auditor, həmçinin rəhbərliyə tövsiyələr verərək şirkətin əməliyyatlarının daha effektiv və şəffaf olmasına kömək edir. Onun işi yalnız çatışmazlıqları tapmaqdan ibarət deyil, həm də risklərin azaldılması və idarəetmə mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi istiqamətində də töhfə verir. Beləliklə, auditor həm yoxlayan, həm də məsləhət verən şəxs kimi çıxış edir.
Audit nə iş görür?
Auditorun əsas vəzifəsi təşkilatın maliyyə hesabatlarının düzgünlüyünü qiymətləndirməkdir. O, mühasibat sənədlərini təhlil edir və hesabatların real vəziyyəti əks etdirib-etdirmədiyini müəyyənləşdirir. Auditor sənədlərdəki uyğunsuzluqları, səhvləri və fırıldaq halları ehtimalını araşdırır. O, daxili nəzarət sistemlərini qiymətləndirir və zəif tərəfləri müəyyənləşdirir. Auditorun işi, həm də şirkətin vergi öhdəliklərinin düzgün yerinə yetirilib-yetirilmədiyini yoxlamaqdır. Bundan əlavə, auditor müxtəlif prosedurlar tətbiq edərək obyektiv nəticələr əldə etməyə çalışır. O, rəhbərliyə hesabatlar təqdim edir və maliyyə idarəetməsi ilə bağlı tövsiyələr verir. Auditor, həmçinin qanunvericilik və mühasibat standartlarına uyğunluğu yoxlayır. O, audit planı hazırlayır, risklərin qiymətləndirilməsini aparır və yoxlama tapıntılarını sənədləşdirir. Audit fəaliyyəti zamanı etik prinsiplərə əməl etmək və peşəkarlığı qorumaq əsas şərtdir.
Audit üçün iş elanlarında hansı vəzifələr göstərilir?
Audit vakansiyalarında göstərilən vəzifələr əsasən maliyyə sənədlərinin yoxlanılması ilə bağlı olur. Elanlarda audit planının hazırlanması və icrası tələb olunur. Müraciət edən şəxsdən daxili nəzarət sistemlərinin qiymətləndirilməsi istənilir. Maliyyə əməliyyatlarının təhlili və risklərin müəyyənləşdirilməsi də vəzifələr sırasındadır. Hesabatların hazırlanması və rəhbərliyə təqdim olunması əsas öhdəliklərdən biridir. Elanlarda, həmçinin audit prosedurlarının yerinə yetirilməsi və sənədlərin düzgünlüyünün yoxlanması yer alır. Bəzi hallarda müştərilərlə görüşmək və onların fəaliyyətini analiz etmək də tələb olunur. Vergi yoxlamaları və müvafiq qanunvericiliyə uyğunluğun yoxlanılması da vəzifələrə daxil ola bilər. Komandada işləmə bacarığı və müstəqil qərarvermə qabiliyyəti də iş təsvirində qeyd edilir. Elanlarda adətən həm yerli, həm də beynəlxalq audit standartlarına bələdlik tələb olunur.
Audit vakansiyalarında hansı bacarıqlar tələb olunur?
Audit sahəsində işə qəbul üçün müxtəlif texniki və peşəkar bacarıqlar tələb olunur. Ən vacib bacarıqlardan biri mühasibat uçotu və maliyyə hesabatları üzrə biliklərdir. Analitik düşüncə və detallara diqqət yetirmə qabiliyyəti yüksək qiymətləndirilir. Beynəlxalq Maliyyə Hesabatları Standartlarına (IFRS) bələdlik mühüm şərtlərdəndir. Microsoft Excel və digər maliyyə proqramları ilə işləmək bacarığı da tez-tez tələb olunur. Əlaqə qurmaq və fikirləri aydın ifadə etmək qabiliyyəti vacib yumşaq bacarıqlardan biridir. Etik davranış və müstəqillik prinsipinə sadiqlik işəgötürənlər tərəfindən dəyərləndirilir. Vaxtın idarə olunması və çoxsaylı tapşırıqları yerinə yetirmək bacarığı da önəmlidir. Audit vakansiyalarında komandada işləmək və təzyiq altında düzgün qərar vermək qabiliyyəti də mühüm rol oynayır. İngilis dili bilikləri, xüsusən beynəlxalq firmalarda, üstünlük kimi qəbul edilir. Sertifikatlara sahib olmaq (məsələn, ACCA, CPA, CIA) isə əlavə üstünlük sayılır.
Auditin maaşı nə qədərdir?
Audit sahəsində maaş bir sıra amillərdən asılı olaraq dəyişir. Auditorun təcrübəsi, iş yeri (yerli və ya beynəlxalq şirkət), vəzifə səviyyəsi və sertifikatları maaş səviyyəsinə təsir göstərir. Azərbaycanda yeni başlayan auditorların orta aylıq maaşı təxminən 800-1200 AZN civarındadır. Orta təcrübəyə malik auditorlar (2-5 il) 1500-2500 AZN arasında maaş ala bilərlər. Təcrübəli və beynəlxalq sertifikatlara sahib olan auditorlar isə 3000 AZN və daha yüksək məvacib qazana bilirlər. Böyük dördlük audit firmalarında (EY, PwC, Deloitte, KPMG) maaşlar daha yüksək olur. Bu şirkətlərdə iş təcrübəsi, həm də karyera üçün önəmli üstünlük sayılır. Audit menecerləri və partnyorlar səviyyəsində maaşlar 5000 AZN və ya daha yüksək ola bilər. Xarici ölkələrdə, xüsusən Avropa və ABŞ-da audit sahəsində çalışan mütəxəssislər daha yüksək maaşlar alırlar. Ümumilikdə, audit sahəsi stabil və gəlirli karyera istiqaməti hesab olunur.
